• SERVİS 1
  • SERVİS 3
  • FİNANSİF
  • DİĞER
GDO nedir? GDO’lu ürünler nelerdir?

GDO nedir? GDO’lu ürünler nelerdir?

ABONE OL
10 Aralık 2022 10:12
GDO nedir? GDO’lu ürünler nelerdir?
0

BEĞENDİM

ABONE OL

Genetiği değiştirilmiş organizma (GDO), genetik mühendisliğinin çeşitli teknikler kullanarak yaptığı müdahalelerle kalıtımsal değişikliğe uğrattığı bir organizma. Bu teknikler rekombinant DNA ya da “rekombinant DNA teknolojisi” olarak bilinirler. Rekombinant DNA teknolojisi sayesinde DNA molekülleri tüpte (in vitro), yani canlı organizmanın ya da hücrenin dışında, yeni bir tür yaratmak üzere bir molekül içinde bir araya getirilebilmektedir. Bu DNA da bir organizmaya aktarıldığında değiştirilmiş özellikleri ya da kendine özgü özellikleri olan bir canlının ortaya çıkmasını sağlamaktadır.

Genetik bilgilerinin uygulamaları kısaca şöyle özetlenebilir:

  • Genetik sayesinde, bazı hastalıkların önceden teşhis edilerek önlenmesinde, kişiye özel ilaç ve tedavi yöntemleri geliştirilebilmesinde önemli gelişmeler sağlanmıştır.
  • 1970’li yıllardan itibaren insülin hormonu, büyüme hormonu gibi insana özgü gen ürünleri diğer canlılarda sentezlenebilmektedir.
  • Koyuna bir insan geni aktarılarak, koyun sütünde bir insan proteinin bulunması sağlanmıştır.
  • Sazan balığı gibi bazı canlıların daha hızlı büyümesi sağlanabilmektedir.
  • Günümüzde, genetik mühendisliği geni bir hücreden diğerine nakledebilmektedir, gen naklinin yapıldığı hücrelerden biri bitki, diğeri bir insan veya hayvan hücresi ya da bir mikroorganizma da olsa. Yani bir böceğin, bir balığın genleri bir bitki ya da mikroorganizmaya aktarılabilmektedir. Örneğin akrebin zehirini üreten gen bir virüse nakledilebilmekte, böcek öldüren bir bakterinin geni de bitkilere nakledilebilmektedir. Tarım ürünlerinde verimin arttırılması, ürünlerin zararlılardan etkilenmemesi gibi çeşitli amaçlarla genetik müdahaleler yapılmaktadır.
  • Genetik müdahaleler ile doğada daha önce hiç bulunmayan gen bileşimleri de üretilebilmektedir. (Bir genin farklı bir hücreye nakliyle o hücrenin işlevi artabilir, değişebilir veya salgıladığı kimyasal maddeler farklılaşabilir.) Böylece, şimdiye dek fare, tavşan, koyun, domuz, tavuk, balık gibi birçok hayvan üzerinde embriyonları tek hücre aşamasındayken yüzlerce değişik gen denenmiş ve değişik türler elde edilmiştir. Bu yolla elde edilen yalnızca fare türlerinin sayısı bini aşmıştır.
  • Kısaca günümüzde, bir organizmadaki genler parçalanabilmekte, kopyalanabilmekte, üretilebilmekte ve başka bir organizmaya nakledilebilmektedir.
  • Genetik mühendisliği bugünkü modern biyoteknolojinin temelini oluşturmuştur. İkisi arasındaki ilişki şöyle açıklanabilir: Genetik mühendisliği bilgileri bir ürün elde etmek üzere kullanıldıklarında, ürün ancak biyoteknolojik işlemlerle günlük yaşamın bir parçası olur. İlk biyoteknoloji patenti 1980’de ham petrolü parçalamak amacıyla genetik yapısı değiştirilmiş bir mikrop geliştiren, yani üreten Dr. Ananda Chakrabarty’ye verilmiştir. Böylece tarihte ilk kez üretilen bir canlı için patent hakkı doğmuştur.

    Peki Türkiye’de Durum Ne ?
  • Türkiye’de GDO üretimi ve gıdada kullanımı yasaklanmıştır. Dünyada bu konuda en katı kanunlara sahip ülkelerden biridir. 5977 sayılı Biyogüvenlik Kanunu ile GDO ile elde edilmiş ürünlerle ilgili Biyogüvenlik Kurulu karar alma yetkisine sahiptir. Türkiye’de GDO’lu hiçbir gıda ürününe kurul tarafından izin verilmemiştir. Biyogüvenlik Kurulu tarafından bazı yem ve yem hammaddelerinde GDO kullanımına izin verilmiştir. GDO analizleri Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlükleri tarafından yapılmaktır. Avrupa Birliği geneliyle ortak mevzuat uygulanmakta ancak gıdalarda etiketleme değil, kapsamlı olarak yasak uygulanmaktadır. %0,09 orana kadar GDO içeriği bulaşma olarak kabul edilmektedir.
  • GDO’nun Zararları Nelerdir?
  • GDO’nun birçok faydası olduğuna dair yapılan açıklamalardan sonra birçok sivil toplum örgütü ve kamuoyu tepkiyle yaklaşarak karşı çıkmışlardır. Yeni Zelenda ve Tayland gibi bazı ülkelerde GDO’lu ürünlerin ülkeye alınması yasaklanmıştır.
  • GDO bir organizmanın kendi özellikleri ile değil başka bir organizmanın özelliklerine sahip olması anlamına gelir ki bu durumda oldukça hormon taşır ve yanlış etkileşimler yaratabilir. Hem o canlının hem de alınacak gıdanın yarattığı bir takım etkiler tüketilmesi ile birçok sorunu da beraber tüketene geçirmektedir. Bu sayede bağışıklık sistemi de bozulur ve sağlık sorunları artar. Herhangi bir bitkinin geni başka bir bitkiye aktarıldığında o bitkinin özelliğini alır ve eğer o bitkiye karşı bir alerji olan birinin yemesi durumunda tehlike yaratır.
  • Dünya üzerindeki tüm canlıların bir sistemsel çalışması ve ekosistemi oluşturan bir fonksiyonu bulunur. Bu sayede dengeli olan dünyanın da dengesi bozularak büyük sorunlara yol açabilecek boyutlara varacaktır. Bu tüm canlıları aynı şekilde etkileyecek bir uygulama olacaktır.

Kaynak
https://tr.wikipedia.org/wiki/Geneti%C4%9Fi_de%C4%9Fi%C5%9Ftirilmi%C5%9F_organizmalar
https://www.haberturk.com/gdo-genetigi-degistirilmis-organizma-yararlari-ve-zararlari-nelerdir-hbrt-2789677

En az 10 karakter gerekli
Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.


HIZLI YORUM YAP

rk
rk